Bradycardie betreft een hartritmestoornis waarbij je hartslag lager is dan 60 kloppingen per minuut. Bradycardie houdt dus in dat je hartslag abnormaal laag, traag ofwel langzaam is. Door je vertraagde hartslag, pompt je hart onvoldoende bloed, zuurstof en voedingsstoffen door je lichaam om optimaal te kunnen functioneren.
Bij sommige personen brengt een vertraagde hartslag klachten teweeg. Mogelijke symptomen van een te lage hartslag zijn: duizeligheid, kortademigheid, zwakte, pijn op de borst en neiging tot flauwvallen. Hieronder bespreken we 5 oorzaken en behandelingen van een te langzame hartslag ofwel bradycardie…
Let op: duursporters met een enorm uithoudingsvermogen (profwielrenners e.a.) kunnen een rusthartslag van 40 hebben, zonder dat er sprake is van een verminderde hartfunctie of hartritmestoornis. Hun hart is dusdanig groot en sterk dat het hart minder vaak hoeft te pompen. Een “sportershart” is overigens niet altijd ongevaarlijk.
1. Trage hartslag door sinusknoopdisfunctie
De sinusknoop, SA-knoop ofwel sinoatriale knoop bevindt zich in de achterwand van de rechter hartboezem. De sinusknoop fungeert als een lichaamseigen pacemaker ofwel gangmaker. De sinusknoop is namelijk een prikkelcentrum dat het hart periodiek aanzet tot een contractie ofwel samentrekking, waardoor zuurstofrijk bloed het lichaam in wordt gepompt. In geval van sinusknoopdisfunctie gaat er iets mis met de prikkelvorming of prikkelgeleiding van de sinusknoop…
- Bij sinusbradycardie klopt het hart te langzaam omdat de sinusknoop te weinig prikkels afgeeft aan de omliggende weefsels.
- Bij een sinusblok (SA-blok, sino-auriculair blok ofwel sino-atriaal blok) worden wel genoeg prikkels aangemaakt, maar komen ze niet (altijd) aan bij de omliggende weefsels.
- Bij een sinusarrest treedt zonder aanleiding een pauze in de sinusknoop op…
- Bij sinusaritmie is er sprake van onregelmatige sinusprikkels…
- En bij “sick sinus syndroom” is de oorzaak van sinusknoopdysfunctie onbekend.
Een lage of vertraagde hartslag door sinusknoopdisfunctie kan worden verholpen met een permanente, kunstmatige pacemaker: een elektronisch apparaatje dat die de functie van de sinusknoop (deels) overneemt. Je kunt een sinusknoopdisfunctie onder meer bemerken door een te lage polsslag. Op een ECG is bovendien een verstoord sinusritme zichtbaar.
2. Bradycardie (lage hartslag) vanwege AV-blok
De AV-knoop ofwel atrioventriculaire knoop bevindt zich in de wand tussen de linker en rechter hartboezem. De AV-knoop geeft de prikkels van de SA-knoop door aan de hartkamers. Een AV-blok of atrioventriculair blok is een storing in de prikkelgeleiding van de AV-knoop. Bij een AV-blok gaat het signaal via de boezems de AV-knoop binnen, maar komt er aan de kamerkant niet direct of helemaal niet meer uit…
- Bij een eerstegraads AV-blok blijven impulsen te lang in de AV-knoop hangen (oponthoud).
- Bij een tweedegraads AV-blok wordt alleen iedere tweede, derde, vierde of vijfde impuls doorgelaten.
- Bij een derdegraads AV-blok ofwel totaal AV-blok komen er (tijdelijk) helemaal geen impulsen meer door.
Bij een AV-blok wekt de SA-knoop doorgaans een ontsnappingsritme ofwel escape-ritme op om weer in een normaal hartritme te geraken. Als dit niet gebeurt kan men –afhankelijk van de graad– aan een AV-blok sterven. Een kunstmatige pacemaker is bij uitblijven van een escape-ritme noodzakelijk.
3. Vertraagde hartslag door medicijnen
In sommige gevallen wordt een lage hartslag ofwel bradycardie veroorzaakt door geneesmiddelen. Vooral geneesmiddelen tegen hoge bloeddruk (bètablokkers) en geneesmiddelen tegen hartritmestoornissen (antiarrhythmica) kunnen de hartslag/polsslag verlagen. Vandaar ook dat een te lage of te hoge hartslag vaak gepaard gaat met een te lage of te hoge bloeddruk.
Als je bloeddrukverlagende medicijnen slikt en regelmatig last hebt van een lage hartslag of vertraagde polsslag, neem dan contact op met je huisarts.
4. Te lage hartslag vanwege littekenweefsel
Op de plek van een hartinfarct ontstaat littekenweefsel en uiteindelijk bindweefsel. Als een bloedpropje een ader afsluit, sterft het deel van de hartspier dat geen zuurstof meer krijgt zelfs volledig af. Het gelittekende of afgestorven deel doet simpelweg niet meer mee. Hoe groter het niet-functionerende stuk van je hart, des te langzamer je hart doorgaans pompt.
Bij een hartinfarct wordt doorgaans gedotterd om de mate van littekenvorming te beperken; daarnaast worden medicijnen (trombolytica) toegediend om bestaande bloedstolsels op te lossen en nieuwe stolsels te voorkomen. Als een lage hartslag wordt veroorzaakt door littekens van de hartspier, wordt doorgaans een elektronische pacemaker aangebracht.
5. Lage hartslag wegens verouderingsproces
Naarmate je ouder wordt, wordt je hartslag trager en dus je polsslag lager. De meeste mensen krijgen dan ook na hun 65e last van bradycardie. Als je ouder wordt, wordt de pompfunctie van je hart namelijk zwakker, je bloeddruk hoger, je hartkleppen zwakker en je bloedvaten smaller vanwege aderverkalking.
Als je hartslag gevaarlijk laag wordt door ouderdom, is een pacemaker nodig. Een pacemaker versnelt de hartslag om aan de zuurstofbehoefte van je lichaam te kunnen voldoen.
Tot slot
Bradycardie staat ook wel bekend als een lage, langzame of vertraagde hartslag of polsslag. Bradycardie kan ontstaan in de hartkamers (ventrikels) of in de hartboezems (atria)…
- Een lage hartslag die wordt veroorzaakt door de hartboezems wordt boezem-bradycardie, atrium-bradycardie ofwel atriale bradycardie genoemd.
- Bij een trage hartslag vanwege de hartkamers spreekt men van kamer-bradycardie, ventrikel-bradycardie ofwel ventriculaire bradycardie.
- Een vertraagde hartslag die ontstaat in de SA-knoop noemt men ook wel sinusbradycardie ofwel Inappropriate Sinus Bradycardie.
Naast de bovenstaande 5 oorzaken kan een te lage hartslag ook worden veroorzaakt door:
- Coronaire hartziekten
- Diabetes mellitus (suikerziekte)
- Myocarditis of endocarditis (hartontsteking)
- Sarcoïdose (multisysteem-ziekte)
- Overschot aan kalium (hyperkaliëmie)
- IJzerstapeling in het hart (hemochromatose)
- Tekort aan schildklierhormonen (hypothyreoïdie)
- Systemische Lupus Erythematosus (SLE)
- Ziekte van Lyme (bacteriële vectorziekte)
- Hartoperatie
Ook alcohol, cafeïne, nicotine en bepaalde drugs kunnen een lage hartslag in de hand werken. (bron)
Reacties
Heb jij ervaring met een te lage hartslag? Laat hieronder je reactie achter en deel je verhaal. Algemene vragen en opmerkingen m.b.t. bradycardie zijn natuurlijk ook meer dan welkom. Wie weet help je met je reactie een lotgenoot!